
Altınova’nın
Cumhuriyet öncesi ismi “Ayezmand” miş. 13.Nisan.1934 Cuma günü
Atatürk’ün beldeyi ziyareti sırasında çevreyi kaplayan ovalarda gördüğü
altın renkli buğday başakları ve ovanın altın gibi değerli olması
nedeniyle, daha uygun olacağı için Ayezmand ismi, kendi talimatıyla
Altınova olarak değiştirilmiş. Tarihi çok eskilere dayanan ve kelime
anlamı, "kutsal, şifa getiren kaynak" demek olan Ayezmand’in bir km
yakınında Yel Değirmen Tepe’de bulunan tarihi eserler Balıkesir
arkeoloji müzesinde sergileniyor. Altınova’nın Hisar Mahallesi,
Ayezmand’in ilk kuruluş yeri olması bakımından günümüzde de önemini
sürdürüyor.
Hacı Bayram Cami, Şeyh Muyyiddin Cami, Selimiye Mahallesinde yer alan 1899 ve 1964 tarihli camiler, Merkez Mahallesinde bulunan 19.yy dan kalma iki tarihi han ve 1888 tarihi taşıyan muhtemelen zeytinyağı imalinde kullanılmış yapı, 15.yy izleri taşıyan evleri görülmeye değer eserlerden sayılıyor. 1998 yılında restore edilen ve içinde beş türbe bulunan kabristanlıkta bulunan türbe de dikkati çekiyor. Beldenin girişinde çoğunluğu iki katlı olan evlerin arasında geçen yüzyıldan kalma bazı eski yapılar ve yapılardan kalan duvarlar, harabeye dönen avlular dikkat çekiyor. Geçmişte yaşanan Dikili depreminde hasar izleri taşıyan Altınova yapıları arasında zamana direnen orijinalliğini koruyan veya bir başka deyişle, yeni sahipleri tarafından çocuk gibi bakılanlarda var. Bunlardan biride belde girişinde sol tarafta yer alan bir zeytinyağı imalathanesi.
Dededen,
babadan kalma birinci sınıf tarihi eseri gözü gibi koruyan Ziya Şensal
yapının çok eskiden han olarak işlev gördüğünü, Çanakkale’den İzmir’e
uzanan güzergâhta ki en görkemli han olduğunu, zamanında Yunanlı
hanımların handa garsonluk yaptığını, çevresinde dam (ahırlar) ve seyis
odalarının bulunduğunu anlatıyor. Kapı üzerindeki yapım tarihi taşıyan
kitabeyi, gösterip, harç ve demirin kullanılmadığı devirlerde ikinci
kata çıkılan kapının kilit taşına dikkat çekiyor. Girişteki pembe renkli
sarımsak taşından yapılma yuvarlak kolonların delik açılan kısımlarına
harç yerine kurşun dökülerek sağlamlaştırıldığını gösteriyor. Buna
benzer tek tük kalmış yapıları sokağın devamında ve iç kısımlarda da
görebiliyoruz. Kiminin avlusu, kimisinin kapısı, penceresi sizi yıllar
öncesinin sivil mimarisine götürüyor. İkinci konutların artış gösterdiği
son yıllarda beldenin, sahil bandı üzerinde yapılaşmalarda artış
gözleniyor.
Denizden iki km içerde yerleşim olan Altınova sahili karşısında 12 mil uzakta komşu ülke Yunanistan’a ait olan Midilli Adası bulunuyor. Her türlü deniz aktivitesine imkân veren Altınova iskele mevkiinde uzunluğu iki km bulan doğal kumsalla beraber Altınova, 18 km lik sahil şeridine sahip.
Haziran, Temmuz, Ağustos aylarında deniz en güzel zamanını yaşıyor. Gün batımında sahil kafelerinde oturanlar, yazın yaya trafiğine açık köprüden geçerek uzun kumsalın istedikleri bölümünde denize giriyor, kum kürü yapıyorlar. Granit kayalardan oluşan kumda hiç mil (toprak) bulunmuyor ve aynı kum, 100 metresi ancak boy verebilen sığ deniz içinde de devam ediyor. Altınova akşamlarının son ışıklarıyla, güneşin veda şölenini zevkle izliyorlar, hava sıcak ve durgunsa gecenin geç saatlerine kadar aynı plaja gelip, oturuyor, bu defa mehtap veya yakamoz seyrederek serinliyorlar. Açık havalarda Midilli adasının evleri, ışıkları net biçimde seyredilebiliyor.
Altınova’da Gezilecek Yerler: Altınova beldesi İzmir Ayvalık yolu üzerinde bir buçuk km içerde yer alıyor. Her iki yöne de yol alanlar kısa sürede ulaşabilecekleri tatil yerleri ile ören yerlerini görebiliyorlar.Gün içersinde Çanakkale yönünde yol alanlar, Ayvalık, Cunda Adası, Gömeç, Edremit, Küçükkuyu, Altınoluk, Güre, Zeytinli, Kaz Dağı Milli Parkı, Burhaniye, Akçay, Ören, Bergama, Kozak Yaylası, İzmir tarafını seçenler, Dikili, Bademli, Çandarlı, Eski ve Yeni Foça, Menemen, Şakran, İzmir gibi yerlere gidip gelme imkânı buluyorlar. Dikili sınırından Altınova, Altınoluk dünyanın en güzel, en kaliteli zeytinyağının üretildiği bölge olarak biliniyor. Denizden esen rüzgâr, toprak yapısı mümbit ovanın zeytinlerine lezzet, nefaset katıyor. Bu bölgenin yağ üreticileri Dünyada ki tek rakibimiz İtalya’nın Toskana bölgesidir diye üstüne basarak belirtiyorlar.
Altınova’da Aktepe yağları da zeytinlere toprak kokusu karışmaması için dalından düşen zeytini, ağaç altlarına serdikleri brandalarla toplayıp fabrikaya ulaştırıyor. Burada aspiratörler yardımıyla zeytinlerin yaprağı, sapı emiliyor, yıkanıyor ve el değmeden çekirdeği, kabuğu ile birlikte hamur oluyor. Sonra makine bu hamuru üçe ayırıyor. Hiçbir katkı maddesi kullanılmadan sıkılıp yağ elde ediliyor. Kaliteli yağ elde etmek için temiz zeytin girişi yapmanız kaçınılmazdır deniyor. Marda barajıyla sulanan ova aynı zamanda toprak altı artezyen suları ile besleniyor. Ovada elektrik olduğu için derin sular bu güç yardımıyla üst seviyelere çekilebiliyor.
Penye ipliği çekilen ve çok uzun elyaf veren pamuk yetiştiriciliğinin yanı sıra içine yağ çekmeyen tür patatesi de makbul sayılıyor. Ova aynı zamanda iyi karpuz yapıyor. Bu karpuzları da mevsiminde römorklar dolusu nakil için beklerken Altınova girişinde ve beldenin çeşitli yerlerinde görebiliyorsunuz.
Altınova’ya Nasıl gidilir; Hiç
yokuşu, inişi, virajı olmayan Altınova İzmir Çanakkale yolu üzerinde
bir tarafında Dikili, diğer tarafında Ayvalık’a komşu bir konumda yer
alıyor. Beldeye girişte birkaç dönemeç sonrası merkeze ulaşanlar
tabelalar yönünde düz bir asfalt yolu kullanarak iskele mevkiine
geliyorlar. Beldede birkaç adet daha yön tabelası ihtiyacı bulunuyor.
Bergama antik kentini gezmeye gitmek için 45 km mesafe yol almak
gerekiyor. Aliağa rafinerisine yakın oluşu nedeniyle en ekonomik yakıt
alınacak yerlerden biri sayılıyor. Altınova sokakları bisiklete binmeye
elverişli görünüyor. Plaja araçlarıyla gelenler, İskele mevkiinde
otoparkı kullanıyor.Balıkesir'in Ayvalık ilçesine bağlı beldesi
Altınova, İzmir iline 144 km, Balıkesir iline 150 km uzaklıkta
bulunuyor.
Altınova’da ne yenir, ne içilir; Altınova’nın
simgelerinden zeytinyağlarını tadabilir isterseniz perakende olarak
satışa sunulan bu yağlardan alıp evinize götürebilirsiniz. Sütlü balık,
tuzda balık, buğulama balık, ızgara çeşitleri ve meşhur Ayvalık tostu
yine Altınova’da tadabileceğiniz lezzetler arasında yer almaktadır.
Sahil’de bulunan cafe tarzı yerlerde ise plaja gelenlerin gözleme,
börek, omlet, menemen, içli köfte, cips, hafta sonu çiğ köfte türü
siparişleri karşılıyor. Plaja giden yolda plaj ihtiyaçlarını karşılayan
bir de çarşı yer alıyor.
Altınova’da konaklayabileceğiniz otel, motel ve pansiyonlar; Altınova sahili genellikle yazlık evlerin bahçeli villaları hâkimiyetinde olduğu için dışardan gelenler için sayılı miktarda konaklama tesisi bulunabiliyor. Bunlardan en büyüğü İskele meydanda bulunan Gün-Yaka kuruluşu üç yıldızlı Altın Hotel. Denize sıfır 20 odalı ve 55 yatak kapasiteli manzaralı otel, odalarında klima, mini bar, TV bulunurken otelin Altın barı, Altın cafe, Altın restoranı, Altın internet ve alış veriş dükkânları hizmet veriyor. Altın Hotel Tel no: 0(266) 348 55 00 Altınova’da bulunan pansiyonlar düşük kapasite yatak sayısı ile konaklama imkânı sağlıyorlar.